گروه سیاسی مشرق- اظهارات اخیر سعید رضوی فقیه عضو سابق دفتر تحکیم وحدت و سخنگوی ستاد مهدی کروبی در انتخابات ریاست جمهوری دهم که در آن با توهین به مقامات عالی رتبه نظام، جمهوری اسلامی را حکومت فردی و دیکتاتوری نامیده بود با واکنش‌های بسیاری مواجه شد.

وی گفته بود: این حکومت علوی، امروز میثم تمارش بابک زنجانی و مالک اشترش هم سعید مرتضوی است، پس اگر ما حکومت اموی تأسیس می‌کردیم قرار بود با چه کسانی مواجه بشویم!؟

این صحبت‌ها باعث شد تا طلاب همدانی حوزه علیمه قم با تجمع در مقابل دفتر آیت الله نوری همدانی به این صحبت‌ها اعتراض کنند. آیت‌الله نوری همدانی نیز با ابراز انزجار نسبت به اظهارات سخیف سعید رضوی فقیه، اظهار داشت: همه کسانی که در این ماجرا دخیل بودند باید به نحوی گوشمالی داده شوند تا درس عبرتی برای سایرین باشد و دیگر هیچ کس در هیچ کجا جرأت تکرار چنین اقدامی را نداشته باشد؛ ما منتظر اقدامات بعدی مسؤولان هستیم.

استاندار همدان نیز با بیان اینکه صحبت‌های رضوی‌فقیه ناپسند و نامناسب و لاطائلات است، گفت: صحبت‌هایی که نقل قول و شنیده شده هم توهین‌آمیز بود و هم به وحدت جامعه آسیب می‌زند.

رضوی‌فقیه کیست؟ سوابق و مواضع پیشین او چیست؟

وی اسفندماه سال 80 در نشست دانشگاه علامه و در نشست اردیبهشت ماه سال 83 دانشگاه خواجه نصیر به عضویت در شورای مرکزی دفتر تحکیم وحدت (طیف علامه) درآمد که در هر دو دوره مسؤولیت دبیری واحد سیاسی را بر عهده داشت.

طیف علامه دفتر تحکیم وحدت، طیف به‌اصلاح مدرن و رادیکال دفتر تحکیم به حساب می‌آمد و رویکردهای ساختارشکنانه را دنبال می‌کرد که مسؤولیت رضوی فقیه به عنوان دبیر واحد سیاسی در این تشکل تا قبل از استعفایش در تیرماه سال 83 ادامه دارد. او البته در بیانیه استعفای خود دلیل حضور در شورای مرکزی دفتر تحکیم را از همان ابتدا، تقویت طیف علامه عنوان می‌کند.

در زمان دوم خرداد و اوج فعالیت نشریات زنجیره‌ای، با روزنامه های "بهار"، "نوروز"، "یاس نو" و "وقایع اتفاقیه" همکاری می کند و در سال 85 برای ادامه تحصیل به فرانسه می‌رود و به عنوان دبیر اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان در اروپا انتخاب می‌شود.

رضوی فقیه هنگام  عضویتش در  شورای سردبیری "یاس نو" ارگان مطبوعاتی حزب منحل مشارکت، به دلیل مقالاتی که در حمایت از توهین‌های هاشم آغاجری به ساحت مرجعیت و فقاهت در مطبوعات منتشر کرده بود بازداشت شد. وی همچنین یکی از امضاکنندگان بیانیه حمایت از آغاجری بود که توسط 134 تن از روزنامه نگاران اصلاح‌طلب تهییه شده بود.

رضوی فقیه یکی از حامیان هاشم آغاجری بود 

حمایت رضوی فقیه از هاشم آغاجری در حالی صورت گرفت که سخنرانی وی با عنوان        «پروتستانتیسم اسلامی» که در خانه معلم همدان به مناسبت بیست و پنجمین سالگرد درگذشت دکتر شریعتی برگزار شده بود موجب اهانت به برخی از اصول مذهب شیعه و روحانیت گشته بود تا جایی که جامعه‌ مدرسین حوزه‌ علمیه‌ قم در واکنش به هتک مقدسات توسط آغاجری بیانیه‌ای را صادر کرد.

رضوی فقیه همچنین یکی از حامیان نمایندگان متحصن مجلس ششم بود و امضای وی در بیانیه روزنامه‌نگاران حامی تحصن که در آن به نمایندگان اعلام کرده بودند "از ارائه هرگونه حمایت عملی در هنگام ضرورت ابایی نداریم" به چشم می‌خورد.

فعالیت‌های انتخاباتی در حمایت از معین و کروبی

رضوی فقیه علاوه بر فعالیت در حوزه‌ی دانشجویی و دفتر تحکیم وحدت، به فعالیت‌های حزبی و انتخاباتی نیز ورود دارد. وی در انتخابات ریاست جمهوری نهم با وجود مخالفت برخی از اعضای دفتر تحکیم به صورت رسمی از مصطفی معین حمایت می‌کند و در اظهار نظری عجیب با بیان اینکه «یک رأی به مصطفی معین ندهید، یک رأی به مخالفان او داده‌اید» گفته بود: «رأی ندادن هم نوعی رأی دادن به اقتدارگرایان محسوب می‌شود و ما به عنوان دانشگاهیان موظفیم در برابر تحرکات عرصه‌ی سیاست و نظامی‌شدن آن ایستادگی کنیم.»

در انتخابات سال 88 نیز رضوی فقیه به عنوان سخنگوی ستاد مهدی کروبی، یکی از حامیان جدی وی به حساب می‌آمد که دلیل حمایت خود از کروبی و رقابت اصلی در انتخابات ریاست جمهوری را در یکی از سخنرانی‌های خود ترسیم می‌کند: «از نظر ما رقابت اصلی بین آقای موسوی و کروبی است؛ دو فردی که در قامت اداره‌ کشور با برنامه‌هایی مشخص و قابل بحث هستند. در این میان ما به اردوگاه آقای کروبی آمدیم که برنامه‌های شفاف و صریح خود را در معرض رای گذاشته است.»

در انتخابات اخیر نیز با وجود اینکه قبل از آن رضوی فقیه در بسیاری از مقالات و مصاحبه‌های خود مدعی زیر سؤال رفتن مشروعیت حکومت شده بود، بیانیه اعضای سابق دفتر تحکیم وحدت در حمایت از حسن روحانی را امضا کرد.

 

 

مواضع رضوی فقیه در دوران فعالیت در تحکیم وحدت 

رضوی فقیه به عنوان یکی از فعالان دفتر تحکیم وحدت، وظایف دانشجویان و جنبش دانشجویی را تلاش برای تسرّی دموکراسی و گفتمان حقوق بشر به متن جامعه و تبدیل این گفتمان به جنبش اجتماعی می‌داند. وی در جریان انتخابات سال 84 تلاش‌های بسیاری به منظور راه اندازی "جبهه فراگیر دموکراسی‌خواهی و حقوق بشر" انجام می‌دهد و در یکی از صحبت‌های خود اهداف این جبهه را تشریح می کند: «شکل‌گیری و فعالیت این جبهه برای سازماندهی و رهبری پایگاه اجتماعی جنبش اصلاحی مقوله‌ای راهبردی و فراتر از نتیجه‌ی انتخابات آتی است. با تشکیل و فعال‌کردن این جبهه در فضای رقابت‌های انتخاباتی و پس از آن گفتمان دموکراسی و حقوق بشر از سطح مباحث نظری و دیالوگ نخبگان به یک جنبش اجتماعی با اهداف روشن و راهبردها، راهکارها و ساز و کارهای شفاف و قابل پی‌گیری عملی بدل می‌شود و شکاف میان نخبگان فکری و سیاسی با مردم ترمیم خواهد شد»

قبل از این مقطع نیز وی با همکاری چند نفر از همراهانش پایگاه اطلاع‌رسانی "تحکیم دموکراسی" را راه‌اندازی کرده بود که هدف راه‌اندازی این سایت را زمینه‌سازی برای تشکیل جبهه دموکراسی‌خواهی و منعکس کردن نظرات دموکراسی خواهان عنوان کرده بود.

با وجود اینکه خود رضوی فقیه نیز دفتر تحکیم و انجمن اسلامی را برخاسته از سنت و در تضاد با مدرنیته و تجدد به شیوه‌ غربی‌اش می‌داند، بازهم این جنبش را پیش‌قراول حرکت جامعه به سمت سکولاریسم معرفی می‌کند: « جامعه آرام آرام به سمت سکولاریزاسیون معتدل و فراگیر پیش می‌رود و پیش‌قراول این حرکت تدریجی نیز جامعه‌ی دانشجویی است که جرأت و جسارت زیادی برای اثبات‌کردن خود و جدی گرفته‌شدن دارد »

برای همین رضوی فقیه صحبت از راه اندازی دفتر تحکیم دموکراسی به جای دفتر تحکیم وحدت که به زعم وی مربوط به روزگار گذشته است می‌کند و می‌گوید که محور وحدت سازمان‌ها و افراد دانشجویی باید دموکراسی و حقوق بشر باشد: «آنچه سال‌هاست در بدنه‌ دفتر تحکیم وحدت جریان دارد، تناسب و همخوانی با دفتر تحکیم دموکراسی به عنوان یک جبهه دانشجویی دموکراسی‌خواه و غیر ایدئولوژیک دارد نه با مرامنامه و اساسنامه دفتر تحکیم وحدت که مربوط به روزگار گذشته است. بنابراین یا باید ساختار تشکیلاتی و مبانی تئوریک تحکیم وحدت را اصلاح و بازسازی کرد و یا اتحادیه‌ای جدید که غیر ایدئولوژیک، غیر متمرکز و تکثرگرا باشد، تشکیل شود و قطعا با توجه به شعارها و مطالبات سال‌های گذشته‌ی جریانات دانشجویی می‌توان گفت محور وحدت سازمان‌ها و افراد دانشجویی در چنین جبهه‌ای باید دموکراسی و حقوق بشر باشد.»

رضوی فقیه: از حیث محتوا بنده خود را متعلق یا نزدیک به جریان سوسیال‌دموکراسی اخلاق‌گرا و معنویت‌گرا می‌دانم

اهمیت دموکراسی و حقوق بشر برای رضوی‌فقیه به قدری است که وی صحبت از فرآیند دگردیسی در جنبش دانشجویی برای هماهنگی با گفتمان دموکراسی و حقوق بشر به زبان می‌آورد: «بر این باورم که جامعه دانشجویی باید آرام‌آرام اما با شجاعت به سمت راه‌اندازی تشکل‌های مستقل متکثر برود تا از وضع تراژیک دردناک یاد شده رهایی یابد و از دل دفتر تحکیم وحدت و انجمن‌های اسلامی تشکل‌های جدید و روزآمد متناسب با شرایط نوین متولد شوند و فرآیند دگردیسی جنبش دانشجویی تکمیل شود.»

اعتقاد رضوی فقیه به نسخه حقوق بشر غربی به گونه‌ای است که وی دخالت‌ها و فشارهای خارجی به کشور در این زمینه را طبیعی و مفید عنوان می‌کند: «شهروندان باید قانع شوند که بدون چشمداشت به نیروهای خارجی نیز می‌توانند به توسعه حقوق بشر و آزادی‌های بیان امیدوار باشند و تنها فشارهای خارجی نیست که می‌تواند حکومت را وادار به تأدیه‌ حقوق شهروندان کند اما متأسفانه، هنگامی که حقوق شهروندی در هیچ سطحی به رسمیت شناخته نشود و فعالان سیاسی و مطبوعاتی به صورت انفرادی نگه داشته شوند و حتی از حق دسترسی به وکیل یا ملاقات با خانواده یا در اختیار داشتن کتاب و هر امکان قانونی و مشروع دیگر محروم شوند، باید این انتظار را داشته باشیم که بعد از خدا امیدشان به نیروها و نهادهای خارجی باشد؛ باید بپذیریم ما نیز عضوی از جامعه‌ی جهانی هستیم و هم‌چنان‌که ما حساسیت‌هایی نسبت به مسایل پیرامونی و فراتر از مرزهای خود داریم، جامعه جهانی نیز حساسیت‌هایی نسبت به مسائل همه‌گیر بشری نظیر حقوق بشر، آزادی بیان، صلح و امثال آنها در همه جای دنیا از جمله ایران دارد.»

با وجود اینکه از حقوق بشر تفاسیر متفاوتی می‌توان ارائه داد اما اگر منظور رضوی فقیه از چیزی که او بسط حقوق بشر در جامعه عنوان می‌کند، عمل به اعلامیه حقوق بشر باشد باید گفت که برخی از اصول این اعلامیه در تناقض آشکار با احکام و حقوق اسلامی می‌باشد که همین مسئله عامل بسیاری از اختلافات ما با نهادهای حقوق بشری و به تبع آن فشارها به کشور است.

رضوی فقیه معتقد است که دینداری با تجدد و دموکراسی منافاتی ندارد و برای همین می‌گوید: «نه تنها ایران و دیگر کشورهای اسلامی بلکه جامعه‌ جهانی نیازمند قرائت معتدل و روزآمدی از اسلام است که بتواند از یک سو بر خشم افسارگسیخته‌ بنیادگرایی مهار بزند و از سوی دیگر متناسب با مختصات فرهنگی و تاریخی مسلمانان باشد.»

وی البته از حیث محتوا خود را سوسیال دموکرات معرفی می‌کند: «از حیث محتوا بنده خود را متعلق یا نزدیک به جریان سوسیال دموکراسی اخلاق‌گرا و معنویت‌گرا می‌دانم.»

در مقطعی رضوی فقیه و تشکیلات متبوعش به قدری دچار خودبزرگ‌بینی می‌شوند که تنها جریان اصلاحات را مورد پذیرش مردم معرفی می‌کنند و برای هموار کردن راه اقدامات افراطی و غیرقانونی خود به نظام هشدار می‌دهند که عدم اقبال مردم به جریان اصلاحات به معنای نا امید شدن مردم از اصلاح نظام و حرکت به سمت روش‌های بنیادی‌تر [براندازی و انقلاب] است: « ناامیدی مردم از اصلاح‌طلبان نباید مایه‌ خشنودی محافظه‌کاران باشد این ناامیدی به منزله‌ قطع امید از اصلاح‌پذیری کلیت نظام و ناتوانی اصلاح‌طلبان از غلبه بر راه‌حلها و روش‌های محافظه‌کارانه است؛ بنابراین مردم با عبور از اصلاح‌طلبان به سمت محافظه‌کاران نمی‌روند بلکه به روش‌های بنیادی‌تر اقبال خواهند کرد.» 

فتنه 88؛ همکاری رضوی‌فقیه با رسانه‌های ضدانقلاب

رضوی فقیه که یکی از فعالین ستاد "مهدی کروبی" در انتخابات سال 88 محسوب می‌شد، بعد از انتخابات نیز از اقدامات غیر قانونی مهدی کروبی حمایت کرد و به همکاری با رسانه و سایت‌های ضد انقلاب پرداخت. وی مدعی بود که مشروعیت نظام بعد از انتخابات زیر سؤال رفته است.

رضوی فقیه در دیگر اظهارات خود پا را فراتر از این گذاشته و با ادعای اینکه نظام جمهوری اسلامی از زمان تأسیس تا حال حاضر دچار انحرافاتی شده است، نظام جمهوری اسلامی را با حکومت اموی مقایسه می‌کند.

آیا دولت اجازه تداوم این جریانات را خواهد داد؟

در مجموع صحبت‌های اخیر سعید رضوی‌فقیه را باید ادامه جریانی دانست که در زمان دوم خرداد اهانت به مقدسات را شروع کرده بودند و از زمان روی کار آمدن دولت جدید به دنبال احیای مجدد خود هستند. با وجود اینکه دولت یازدهم بارها مرزبندی خود با عناصر افراطی را اعلام کرده است با این حال شاهد این هستیم که جریان اهانت به مقدسات دینی که با مقاله روزنامه بهار شروع شد و بعد از آن با اقدام روزنامه قانون و آسمان ادامه یافت، ایجاد حاشیه و منحرف‌کردن حرکت دولت را در سر می‌پروراند. بنابراین لازم است که دولتِ اعتدال، تدبیر خود را برای مقابله با این جریان نشان داده و موضع رسمی خود را نسبت به این اهانت‌ها مشخص کند.